Εισαγωγή
Aston Martin: Δύο λέξεις που καθρεπτίζουν την απτή κομψότητα, τον πανέμορφο δυναμισμό, την άκρατη πολυτέλεια και την αριστοκρατική σαγήνη σε τέσσερις τροχούς. Τη σήμερον ημέρα.
Υπήρξε μια σύντομη περίοδος, όμως, που η αγγλική φίρμα πούλησε ανόθευτη τρέλα και παρουσίασε ένα σχιζοφρενικό μοντέλο. Το δυνατότερο αυτοκίνητο στον κόσμο, για την αποκαθήλωση του οποίου χρειάστηκε η παρουσίαση της McLaren F1. Μόνο και μόνο για να ανακτήσει τα σκήπτρα και να τα ξαναχάσει από μια άλλη McLaren: την Mercedes SLR. Κυρίες (όχι ότι μας διαβάζει καμία) και κύριοι: H V8 Vantage!
Οι προβολείς που έσβησαν
Οι δημιουργίες της διάσημης εταιρίας έχουν ταυτιστεί με τον James Bond. Κι όχι άδικα. Η DB5 είναι, αναντίρρητα, το πιο εικονικό αυτοκίνητο που έχει οδηγήσει-καταστρέψει ο απέθαντος πράκτορας και μία από τις σημαντικότερες τετράτροχες παρουσίες στην ιστορία του κινηματογράφου. Το πρόβλημα για την Aston ήταν ότι -όπως πολλοί που ζουν στο παρελθόν (καλή ώρα εμείς)- τρεφόταν από τις αναμνήσεις, λιμοκτονώντας το μέλλον της.
Οι ισολογισμοί δεν παρουσιάζονταν λαμπεροί, η Lagonda όσο καλό έκανε στην εικόνα άλλο τόσο «μπατίρησε» τα ταμεία και οι V8 Vantage/Volante πάλευαν μόνες τους να κρατήσουν ανοιχτές τις πύλες του εργοστασίου στο Feltham. Από αστέρας του κινηματογράφου και της τηλεόρασης (η DBS ήταν το «κορίτσι» του Ρότζερ Μουρ στη σειρά «The Persuaders!»), η Aston Martin είχε ξεφτίσει σε θολό είδωλο της πρότερης λάμψης της. Και τα βάσανα μόλις ξεκινούσαν.
VW, Audi και Ford με ολίγη από Aston
Καθ’ όλη τη διάρκεια των 70’s και μέχρι τα μέσα των 80’s, οι εργαζόμενοι της Aston έφευγαν για τη δουλειά και δεν γνώριζαν αν θα επέστρεφαν στα σπίτια τους άνεργοι. Τα ιδιοκτησιακά καθεστώτα πήγαιναν κι έρχονταν, ο ανταγωνισμός είχε χαθεί στον ορίζοντα, η λαιμητόμος της χρεοκοπίας κρεμιόταν από σπάγκο για να μην κόψει τα φτερά της εταιρίας.
Το 1987 η Ford ήρθε σαν τον Μαραντόνα στη Νάπολι και έσωσε το ιστορικό brand από τη λήθη. Εξαγόρασε το 75% των μετοχών και προγραμμάτισε την άμεση παρουσίαση ενός νέου μοντέλου, με σκοπό να εκσυγχρονίσει την γκάμα και να επαναφέρει την προσοχή του κόσμου στην αγγλική επαρχία. Πρωτίστως, να δείξει ότι το όραμα του David Brown είχε μέλλον.
Επειδή τα οικονομικά δεν άντεχαν «κιμπαριές», η καινούργια πρόταση αποφασίστηκε να στηριχθεί στα μηχανικά μέρη της V8, αλλά με αέρα βελτίωσης. Το αμάξωμα ντύθηκε στο αλουμίνιο, ο κινητήρας απέκτησε 32 βαλβίδες στις κεφαλές από την Callaway (αφού προηγήθηκε άκυρο της Cosworth), το εσωτερικό εναρμονίστηκε με το κλίμα της εποχής. Αυτά για τις αποκλειστικότητες της Virage, όπως βαφτίστηκε.
Ωστόσο, για να καταφέρει να βγει εγκαίρως από τη γραμμή παραγωγής χωρίς να ρημάξει την εταιρία χρειάστηκε η συνδρομή από διάφορους «χορηγούς». Έχουμε και λέμε: εμπρός φανάρια από Audi 90, πίσω από VW Santana, χειρολαβές θυρών από Jaguar (μη μας πουν και μπακάληδες), τιμόνι και διακόπτες κλιματισμού-παραθύρων από Ford Taurus (αυτό του Robocop), διακόπτες φλας και υαλοκαθαριστήρων από Opel Vectra. Εν ολίγοις, kit car πολυτελείας.
Το αλουμίνιο στο αμάξωμα είχε σκοπό τον περιορισμό του βάρους. Πόσο ζύγιζε; 1.950 κιλά στεγνή. Επίσης, η Virage ήθελε να αποτελέσει την επιτομή της πολυτέλειας, τον ορισμό του grand tourer και του ακαταμάχητου χιλιομετροφάγου. Τι είδος ανάρτησης επιστρατεύτηκε για να το καταφέρει; Γόνατα ΜακΦέρσον εμπρός και άξονας De Dion πίσω, τη στιγμή που το Honda Civic είχε διπλά ψαλίδια και το Nissan Primera ετοιμαζόταν για πολλαπλούς συνδέσμους εμπρός-πίσω. Α, και ο αερόσακος ήταν προαιρετικός, ενώ ABS δεν διατίθετο καν (βασικός εξοπλισμός και τα δύο στην Mercedes SL).
Παρόλο τον χαρακτήρα Lego, η Virage σημείωσε επιτυχία, βασιζόμενη κυρίως στον ήχο, την αύρα και τα 335 άλογα του 5.3 V8 αλλά και την αριστοκρατική παρουσία στον δρόμο, παρά την Βαβέλ εξαρτημάτων από καθημερινά αυτοκίνητα.
Όταν η βάση παίρνει «κάτω από τη βάση»
Βέβαια, τα δυναμικά χαρακτηριστικά δεν μπορούσες να τα πεις κορυφαία. Βασικά, ούτε καλά. Αμορτισέρ και ελατήρια ήταν πιο μαλακά κι από «μηνιάτικες» ντομάτες, εκτός ψυγείου και κατακαλόκαιρο. Στις δοκιμές επιτάχυνσης το πίσω μέρος «καθόταν» τόσο πολύ που οι τροχοί «έτρωγαν» το εσωτερικό των θόλων, χαρίζοντας ένα 0-100 χλμ/ώρα σε 6,5”. Ενδεικτικά, το Peugeot 205 GTi ήθελε 7,6 και μια SL500 5,7”. Γενικά, οι κόντρες δεν ήταν το φόρτε της. Ούτε οι στροφές. Αλλά στην εθνική έπιανε και διατηρούσε άνετα 220+ χλμ/ώρα.
Πάνω σε αυτό το πλαίσιο-«ογκόλιθο» και την ανάρτηση-«μπετόν αρμέ», η Aston Martin αποφάσισε να βάλει τα θεμέλια για το ισχυρότερο αυτοκίνητο στον κόσμο. Ποια πιο ενδεδειγμένη κίνηση από αυτή;
To χτίσιμο ξεκίνησε από σκληρότερο συνδυασμό ελατηρίων-αμορτισέρ και «τσουπωτές» αντιστρεπτικές. Μπήκαν μεγαλύτερα φρένα, αεροδυναμικά βοηθήματα γύρω-γύρω (κοινώς, «ξύστρα», «φούστες», spoiler) και μια 6η σχέση στο κιβώτιο. Οι ζάντες έκλεισαν τα 18 στις ίντσες και το γενικότερο στήσιμο ανέλαβε η TWR του Tom Walkinsaw, η οποία κυριαρχούσε στο Le Mans με την Jaguar XJR-9. Όλα αυτά ήταν το απεριτίφ για το κυρίως –και πολύ βαρύ- πιάτο.
Γιατρέ, τα βλέπω διπλά
Τον καιρό που παρουσιάστηκε η Vantage, «σταβλάρχης» ήταν η Bugatti EB110 SS των 4 τούρμπο και 603 ίππων. H «eμικρή» αρκείτο σε 552. Η Aston Martin ήθελε την Vantage να βρεθεί όσο το δυνατόν πιο κοντά σε αυτή την περιοχή. Έφτασε μια ανάσα από την ισοφάριση, με το δυναμόμετρο να σταματάει στους 550 ίππους. Πώς τα κατάφερε ένα μοτέρ που είχε τις ρίζες του 25 χρόνια πίσω; Με απλή, αυξητική μέθοδο.
Γιατί να ακολουθήσεις την πεπατημένη και να βάλεις έναν κομπρέσορα, τον οποίο θα πρέπει να πουσάρεις πάνω από 1 bar για να έχεις το προσδοκούμενο αποτέλεσμα; Πέτα από έναν supercharger της Eaton σε κάθε πλευρά του V, κράτα την πίεση σχετικά χαμηλά στα 0,7 bar, πάρε 75 κιλά ροπής από τις 2.000 στροφές και ρίξε 10 κιλά στα αυτιά της EB110 SS. Ενδεικτικά, η Lamborghini Diablo «τα έβλεπε» με 485 ίππους και 58 κιλά ροπής. Όλα αυτά σε ένα πλαίσιο που επί της ουσίας ήταν της V8 Vantage του Τίμοθι Ντάλτον, το οποίο με τη σειρά του βασιζόταν σε αυτό της Lagonda του 1976.
Όπως ήταν λογικό η τεράστια ισχύς έκανε το σασί «ζυμάρι», κάτι που αποτυπωνόταν στη συμπεριφορά της Vantage. Εκεί που η κορυφαία Ferrari 456 GT έστριβε «ένα κομμάτι», γλιστρώντας ελαφρά με το τιμόνι ευθυγραμμισμένο, η Vantage παρείχε ένα απολαυστικό κοκτέιλ κρύου ιδρώτα: υποστροφή, απότομο πέρασμα σε υπερστροφή, ίσιωμα και ψάρεμα της ουράς στην ευθεία μέχρι τα μισά της 4ης. Οι επιδόσεις ήταν επίσης φλου: η Aston υποστήριζε πως αρκούσαν 4,2” για το 0-100 χλμ/ώρα. Κανείς δεν κατάφερε κάτι καλύτερο από 5,0”, εκκινώντας με 2α πάντα. Η τελική υποτίθεται ότι ήταν στα 300 χλμ/ώρα. Επίσημα το κοντέρ έγραψε 285, αν και υπήρξαν κάποιοι καμικάζι που είδαν 294 χλμ/ώρα σε ελαφρά κατωφέρεια. Άξιοι!
Προφανώς οι Άγγλοι είχαν πιστέψει το «ζην επικινδύνως» του James Bond και το 1998 προσέφεραν το πακέτο V600. Στο μεσοδιάστημα, η EB110 σταμάτησε να παράγεται, η McLaren F1 παρουσιάστηκε και αποσύρθηκε με την Vantage να χάνει και να ανακτά τα σκήπτρα της ισχύος 2 φορές. Την επόμενη χρονιά είχαμε τους εορτασμούς για την επέτειο των 40 ετών από τη νίκη της εταιρίας στις 24 Ώρες του Le Mans. 600 άλογα, 81 κιλά ροπής, αμορτισέρ Koni, ελατήρια Eibach, 6-πίστονες δαγκάνες της Alcon, ζάντες μαγνησίου για μείωση της μη αναρτώμενης μάζας (1.980 κιλά απόβαρο), κάλυμμα στη μάσκα για βελτίωση της αεροδυναμικής (ο Cd παρέμεινε στο 0,38) και αεραγωγοί στο καπό αποτελούσαν τις διαφορές σε σχέση με την απλή 600αρα. Οι ισχυρισμοί έκαναν λόγο για 0-100 σε ,.9 και τελική 320 χλμ/ώρα. Δεν επαληθεύτηκαν ποτέ. Ούτε 100 δεν βγήκαν από τη γραμμή παραγωγής (56 V600 και 25 Le Mans).
Ο λόρδος σφίχτης
Παρόλες τις βελτιώσεις και την τερατώδη ισχύ, η ολοκαίνουργια και πολύ πιο ανάλαφρη DB7 με τα μισά άλογα από τον μηχανικά υπερσυμπιεσμένο straight six των 3,2 λίτρων τής «άλλαζε τα μπουζί» σε φιδίσιο δρόμο. Η Vantage, όμως, ποτέ δεν υποκρίθηκε τον B-road killer. Ούτε το trackday όπλο. Ήταν μια αυταπόδεικτη δήλωση ζωής από ένα σύνολο μηχανικών που είδαν το θηρίο του λουκέτου να περνάει σύρριζα. Ένα αυτοκίνητο που μπήκε στα χωράφια των εξωτικών κατασκευών, μόνο και μόνο για να γιορτάσει μια ιστορική εταιρία την επιβίωσή της.
Θυμίζει τους αντίστοιχους μυώδεις του γυμναστηρίου, οι οποίοι βάζουν έναν σκασμό κιλά πάγκο αλλά αν τους πεις να κάνουν 5 έλξεις αρχίζουν τα «θα με τραβήξει ο ώμος». Για τρέξιμο ή μπάλα δεν το συζητάμε καν. Δεν σε ενοχλούν, όμως. Ίσα-ίσα, περνάει ευχάριστα η ώρα μαζί τους. Γνωρίζουν τι μπορούν να κάνουν, δεν είναι ποζέρια (οι περισσότεροι), ξέρουν ότι κουβαλάνε πολλά κιλά παραπάνω και τους ενδιαφέρει να γνωρίζουν ότι σε δυο-τρεις συγκεκριμένες ασκήσεις είναι ό,τι πιο δυνατό κυκλοφορεί. Για προσωπική ευχαρίστηση, όχι για τον βαυκαλισμό του καθρέπτη. Ωραίοι τύποι, με λίγα λόγια. Αυθεντικοί. Σαν τον Μπο, ένα πράγμα. Η V8 Vantage ήταν κάτι αντίστοιχο, με τη διαφορά ότι είχε και αριστοκρατικό υπόβαθρο. Ένας λόρδος που αποφάσισε να παρατήσει το πόλο και να «μασήσει σίδερα». Γιατί μπορούσε.